سخن مردم: ابوالفضل قاسمی | هم‌زمان با سالروز تأسیس شورای حل اختلاف، عملکرد یک‌ساله شعب شهرستان دشتستان و روند توسعه نهادهای جایگزین رسیدگی قضایی تشریح شد.
به گزارش سخن مردم: هم‌زمان با سالروز تأسیس شورای حل اختلاف، محمود شاه‌صادقی رئیس دادگستری شهرستان دشتستان در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی سخن مردم به تشریح جایگاه شوراها، عملکرد یک‌ساله این نهاد و توسعه سازوکارهای جایگزین در فرآیند حل اختلافات پرداخت.
فلسفه ایجاد شورای حل اختلاف چیست؟
شاه‌صادقی در ابتدای گفت‌وگو اظهار کرد: ۱۸ آبان یادآور تأسیس نهادی مردمی و اثرگذار در تحقق عدالت است. شورای حل اختلاف طی دو دهه فعالیت خود نشان داده که کوچک‌ترین اختلافات در صورت عدم رسیدگی، می‌تواند انسجام اجتماعی را مخدوش کند. در تعالیم اسلامی نیز اصلاح ذات‌البین و گسترش صلح و سازش جایگاهی ویژه دارد.
وی افزود: رسالت اصلی شورای حل اختلاف، ایجاد صلح و سازش میان مردم است و هر اقدامی که به آشتی اجتماعی منجر شود، در حقیقت اجرای امر الهی محسوب می‌شود.
شوراهای حل اختلاف دشتستان چه وضعیتی دارند؟
رئیس دادگستری دشتستان با بیان ساختار شوراها در شهرستان گفت: دشتستان دارای هفت شعبه شورای حل اختلاف است؛ پنج شعبه در برازجان، یک شعبه در زندان و یک شعبه در بخش ارم.
وی با اشاره به عملکرد یک‌ساله شوراها افزود: در این مدت ۱۵۰۰ فقره پرونده به شوراهای حل اختلاف شهرستان ارجاع شده است که از این تعداد ۲۸ درصد پرونده‌ها با سازش میان طرفین مختومه شده است. همچنین با پیگیری‌های شورای حل اختلاف مستقر در زندان، ۷۳ زندانی موفق به آزادی شده‌اند.
شاه‌صادقی از تلاش کارکنان شوراها قدردانی کرد و این روز را به تمامی فعالان این حوزه تبریک گفت.
هدف از تأسیس نهادهای جایگزین قضایی چیست؟
شاه‌صادقی در ادامه با اشاره به اهمیت قضا‌زدایی اظهار کرد: نهادهای جایگزین همچون میانجیگری، صلح‌یاری و داوری به‌منظور رسیدگی به دعاوی کم‌اهمیت و ساده ایجاد شده‌اند تا روند احقاق حق سرعت یابد و از تراکم ورودی پرونده‌ها به محاکم جلوگیری شود. تمرکززدایی و تسهیل دسترسی مردم به عدالت از اهداف اصلی این سازوکارهاست.
جایگاه میانجیگری در نظام قضایی دشتستان چگونه است؟
وی درباره عملکرد میانجیگری توضیح داد: در قانون جدید آیین دادرسی کیفری، مفهوم عدالت ترمیمی و میانجیگری میان بزه‌دیده و بزهکار تقویت شده است. ماده ۸۲ این قانون برای نخستین‌بار میانجیگری را رسمی و حمایت‌پذیر کرده است.
شاه‌صادقی افزود: در دشتستان ۳ میانجیگر فعال وجود دارد که طی یک‌سال گذشته ۴۰ پرونده به آنان ارجاع شده است.
صلح‌یاری چه نقشی در کاهش اختلافات ایفا می‌کند؟
رئیس دادگستری دشتستان با اشاره به اهمیت صلح‌یاری در اسناد تحول قضایی بیان کرد: صلح‌یاران از میان افراد معتمد انتخاب می‌شوند و نقش بسیار مؤثری در حل و فصل اختلافات دارند. تجربه نشان داده حتی بهترین حکم دادگاه، جایگاه و اثرگذاری صلح و سازش را ندارد.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۱۵۰ صلح‌یار در شهرستان فعالیت دارند و طی شش‌ماهه اخیر ۲۱۰ پرونده به آنان ارجاع شده که از این تعداد ۶۷ پرونده با صلح و سازش مختومه شده است.
اهمیت نهاد داوری در کاهش ورودی پرونده‌ها چیست؟
شاه‌صادقی با تشریح کارکرد داوری گفت: داوری یکی از مهم‌ترین روش‌های حل اختلاف خارج از محاکم قضایی است. این نهاد با سرعت، هزینه کم و اعتماد طرفین، نقش مهمی در کاهش تراکم پرونده‌ها و تسریع روند رسیدگی دارد.
وی افزود: در دشتستان هم‌اکنون ۱۲ داور فعال مشغول فعالیت هستند.
دادگاه صلح بر چه موضوعاتی تمرکز دارد؟
وی با اشاره به قانون جدید شوراهای حل اختلاف (۱۴۰۲) توضیح داد: در این قانون نهادی جدید به نام دادگاه صلح ایجاد شده که وظیفه رسیدگی به دعاوی مالی محدود، اختلافات خانوادگی و جرایم کم‌اهمیت را بر عهده دارد. هدف از این دادگاه، افزایش سرعت رسیدگی و کاهش بار محاکم عمومی است.
به گفته وی در دشتستان ۴ شعبه دادگاه صلح راه‌اندازی شده است.
شاه‌صادقی در پایان با تقدیر از تلاش کارکنان شوراهای حل اختلاف، صلح‌یاران، میانجیگران و داوران شهرستان، با اشاره به آیه ۱۰ سوره حجرات «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ…» تأکید کرد: ترویج فرهنگ صلح و سازش، مهم‌ترین راهبرد در کاهش اختلافات، افزایش همبستگی اجتماعی و کاهش هزینه‌های قضایی است و توسعه نهادهای مردمی در کنار دستگاه قضایی، مسیر تحقق عدالت پایدار را هموار می‌کند.
